08 Φεβ Γιατί δεν φοράμε κράνος στο ποδήλατο; Και πόσο επικίνδυνο είναι αυτό;
Γιατί δεν φοράμε κράνος στο ποδήλατο; Και πόσο επικίνδυνο είναι αυτό; Το ποδήλατο αποτελεί αδιαμφισβήτητα ένα από τα αγαπημένα μεταφορικά μέσα των Ευρωπαίων πολιτών και αυτό γιατί είναι οικονομικό, εύκολα προσβάσιμο και μη ρυπογόνο. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια η αναγνώριση του προβλήματος της παχυσαρκίας και της έλλειψης φυσικής δραστηριότητας έχει οδηγήσει τους πολίτες στη χρήση ποδηλάτου σε ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό.
Είναι όμως, η ποδηλασία, όσο ασφαλές μέσο μετακίνησης όσο πιστεύουμε;
Ελαφροί τραυματισμοί στο κεφάλι κατά 48%
Σοβαροί τραυματισμοί στο κεφάλι κατά 60%
Κακώσεις εγκεφάλου κατά 53%
Τραυματισμοί προσώπου κατά 23%
Συνολικό ποσοστό θανάτων ή σοβαρά τραυματισμένων ποδηλατών κατά 34%
Γιατί οι ποδηλάτες δε φορούν κράνος;
Παρά τη πληροφόρηση σχετικά με τα οφέλη της χρήσης κράνους αυτό δε συνεπάγεται και με την υιοθέτηση αυτού του προληπτικού μέτρου. Ένας λόγος που οι ποδηλάτες δεν κάνουν χρήση κράνους, βάση μελετών, αφορά κοσμητικά αίτια. Ωστόσο, η χρήση του κράνους συνδέεται άρικτα με την έντονη θερμική δυσφορία λόγω της (θερμικής) μονωτικής φύσης των υλικών που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή του και αυτό αποτελεί τον κυριότερο λόγο που επηρεάζει την προθυμία χρήσης του.
Η ποδηλασία, ως είδος φυσικής δραστηριότητας, παράγει θερμότητα η οποία οδηγεί σε άυξηση της θερμοκρασίας του σώματος, η οποία κατά ένα σημαντικό βαθμό (~10%) αποβάλλεται από το σώμα μας μέσα από το κεφάλι. Επομένως, η κάλυψη ενός τμήματος στο κεφάλι με ένα κράνος μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της θερμοκρασίας καθώς εμποδίζεται η μεταφορά θερμότητας, μέσω της εξάτμισης, προς το περιβάλλον.
Το Ευρωπαϊκό Ερευνητικό Πρόγραμμα “Smart Helmet”
Το πρόγραμμα αυτό, διάρκειας 4 ετών και χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει ως στόχο, τη δημιουργία ενός “έξυπνου κράνους” που να βελτιώνει τη θερμική απόδοση του σε διάφορες περιβαλλοντικές συνθήκες. Ένα κράνος ικανό να συμβάλει στη διατήρηση της θερμοκρασίας στο κεφάλι αυτόματα, χωρίς καμία ενέργεια από τον ποδηλάτη.
Το κράνος αυτό οποίο διαθέτει 8 πλάγιους περιφερικούς αεραγωγούς εξαερισμού (4 σε κάθε πλευρά του κράνους) και έναν κινητό κεντρικό αεραγωγό στο πάνω μέρος το οποίο έχει τη δυνατότητα να ανοιγοκλείνει αυτόματα. Το “έξυπνο” κράνος SmartHELMET είναι εξοπλισμένο με αισθητήρες που καταγράφουν τη θερμοκρασία στο κεφάλι σε 4 διαφορετικά σημεία, τη θερμοκρασία και την υγρασία του εξωτερικού περιβάλλοντος καθώς και την καρδιακή συχνότητα του ποδηλάτη.
Τα δεδομένα αυτά καταγράφονται, επεξεργάζονται και εμφανίζονται σε πραγματικό χρόνο στο κινητό τηλέφωνο του ποδηλάτη μέσω ενός εξειδικευμένου λογισμικού που έχει αναπτυχθεί. Το “έξυπνο” σημείο του κράνους όμως δεν κρύβεται στην ικανότητα καταγραφής των δεδομένων θερμοκρασίας αλλά στη δυνατότητα του να συμβάλει στη διατήρηση της θερμοκρασίας στο κεφάλι αυτόματα.
Και πως γίνεται αυτό;
Τα δεδομένα από τους αισθητήρες θερμοκρασίας επεξεργάζονται από το ειδικό λογισμικό και όταν η μέση θερμοκρασία στο κεφάλι είναι πάνω από τους 38 βαθμούς Κελσίου δίνεται η εντολή στο κράνος να ανοίξει τον κεντρικό αεραγωγό, ενώ όταν η θερμοκρασία στο κεφάλι είναι κάτω από τους 38 βαθμούς Κελσίου ο κεντρικός αεραγωγός κλείνει. Όλα γίνονται αυτόματα ενώ ο ποδηλάτης βρίσκεται σε κίνηση.
Πως ξέρουμε ότι το “έξυπνο” κράνος SmartHELMET είναι αποτελεσματικό;
Τη χρονική αυτή περίοδο στις εργαστηριακές υποδομές της ΣΕΦΑΑ Τρικάλων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, σε συνεργασία με τη BIOMECHANICAL SOLUTIONS πραγματοποιούνται μετρήσεις για να διερευνηθεί η αποτελεσματικότητα του κράνους σε διαφορετικές περιβαλλοντικές συνθήκες:
Κρύες συνθήκες: 11 βαθμούς κελσίου και 78% υγρασία.
Θερμοουδέτερες συνθήκες: 22 βαθμούς κελσίου και 44% υγρασία.
Θερμές συνθήκες: 34.5 βαθμούς κελσίου και 29% υγρασία.
“Τα αποτελέσματα και συνεπώς και η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα θα δοθούν μέσα στους επόμενους μήνες. Αξίζει να σημειωθεί όμως ότι στόχος των μετρήσεων δεν είναι μόνο η μελέτη της απόδοσης του κράνους αλλά και η τελειοποίηση του έτσι ώστε να γίνει πιο ευχάριστο σε κάποιον να το φοράει. Πιστεύουμε, ωστόσο, ότι το “έξυπνο” κράνος SmartHELMET θα αποτελέσει μια καινοτόμο λύση για τη μείωση της θερμικής δυσφορίας που αισθάνεται κανείς όταν κάνει ποδήλατο και επομένως αφορμή για τη χρήση του και εξασφάλιση προστασίας από τραυματισμούς στο κεφάλι” εξηγεί η Παρασκευή Γκιάτα, Ερευνήτρια από το Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας FAME Lab του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.